dotykać się
  • Tzw. język antyseksistowski

    24.12.2023
    24.12.2023

    Dzień dobry,

    w oryginalnym, anglojęzycznym tekście przepisów sportowych można zaobserwować częste zapisy he/she w odniesieniu do graczy. Czy w polskim tłumaczeniu powinniśmy również pisać o zawodniku/zawodniczce, czy zdecydować się wyłącznie na rodzaj męski?

    Z góry dziękuję i pozdrawiam

    Maciej

  • Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem
    18.11.2004
    18.11.2004
    Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
  • ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]

    12.03.2023
    12.03.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.

    Pozdrawiam

  • maya i Dharmakaja
    16.01.2002
    16.01.2002
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie pisowni i odmiany słów zapożyczonych z kultury Wschodu:
    1) maya 'ułuda' (w literaturze spotyka się dopełniacz: mayi lub maji),
    2) Dharmakaja 'światło ciała' lub podobnie (widuje się odmianę: dharmakaji i dharmakayi).
    Wyrazy te nie mają dobrych polskich odpowiedników i dlatego są często stosowane w tłumaczonej literaturze. Czy da się tu zastosować jakąś regułę, która ujednolici pisownię i odmianę? Jak powinno być?
    Dziękuję za pomoc,
    D.R.
  • przymiotniki typu boży – wysoki

    19.12.2023
    19.12.2023

    Szanowni Państwo,

    skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptakptasi?

    Proszę o naświetlenie tego problemu.

    Łukasz

  • Saturn, władca pierścieni
    28.12.2016
    28.12.2016
    Szanowni Państwo,
    jak powinnam zapisać takie połączenie określające Saturna: władca pierścieni czy Władca Pierścieni, jeśli omawiamy tę planetę (kraina władcy pierścieni czy kraina Władcy Pierścieni)?

    Z poważaniem
    A.K.W.
  • historycznosztuczny
    15.05.2020
    15.05.2020
    Szanowni Państwo,
    ostatnio rozmawiałem z dyrektorem pewnego muzeum i z jego ust wielokrotnie padło sformułowanie historyczno-sztuczny. Z kontekstu można wywnioskować, że chodzi o coś związanego z historią sztuki. Ale czy taki przymiotnik istnieje i/lub czy jest on poprawny? Mnie osobiście „kłuje w uszy”, kiedy słyszę tego typu określenia.
    Z góry dziękuję serdecznie za odpowiedź i pozdrawiam,
    Sz.Sz.
  • odmiana imion i nazwisk
    25.09.2002
    25.09.2002
    Czy postępująca (?) maniera używania dopełniacza i wołacza w brzmieniu mianownika w stosunku do nazwisk i imion własnych została już „prawnie usankcjonowana” ? Czyli zgodnie z regułami poprawnej polszczyzny można informować o przyznaniu nagrody dla Michała Prosty? Bo zwracanie się do rozmówcy „Grzegorz, zechciej skomentować” jest już właściwie nagminne? Jeżeli tak, to przepraszam za zawracanie głowy.
    To pierwsze jest powszechną manierą polskich księży, którzy przy wyliczaniu intencji Mszy św. na cały tydzień preferują taką właśnie formę. Przecież jak parę tysięcy osób słyszy to tydzień w tydzień, to nawet podświadomie nabiera złych manier. Czy nie można by z tym czegoś zrobić? O telewizji już nie wspomnę, bo ona chyba niereformowalna.
    Jeżeli oczywiście trzeba, bo może ja ciągle tkwię w Średniowieczu, a ludzkość dokonała tu jakichś istotnych zmian, których nie umiałem przyswoić?
    Może rozesłać jakąś ulotkę do seminariów gdzie tych księży szkolą. Albo do kurii?
    Dziwny pewnie jestem, bo „techniczny”, a jakoś to mnie niemiło dotyka.

    Pozdrawiam,
    W.Reczek
    (dr inż.)
  • polityczka
    23.10.2010
    23.10.2010
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w dzienniku Rzeczpospolita w artykule o kobietach pełniących funkcje publiczne znalazłam określenie polityczka. Serdecznie proszę o opinię dotyczącą tego słowa. Czy jest poprawne, podobnie jak politolożka? Wydaje mi się bardzo niezgrabne.
  • trzy pytania
    12.03.2013
    12.03.2013
    Jak jest poprawnie:
    1. „Rodzeństwo Nowakowie wyjechało na wakacje” czy „Rodzeństwo Nowakowie wyjechali na wakacje”?
    2. Szkoła Podstawowa Nr 1 czy nr 1?
    3. Czy w oficjalnym zaproszeniu można napisać 120-lecie szkoły, czy lepiej zapisać liczbę słownie?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego